AI • ธุรกิจ • เศรษฐกิจ
AI ขับเคลื่อนไทย 2025: โอกาสทอง SME หรือกับดักดิจิทัล?
การนำปัญญาประดิษฐ์ (AI) มาปรับใช้ในภาคธุรกิจไทยกำลังเป็นกระแสสำคัญในปี 2025 โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับธุรกิจ SMEs ที่เป็นหัวใจหลักของเศรษฐกิจประเทศ อย่างไรก็ตาม ท่ามกลางโอกาสในการเพิ่มประสิทธิภาพและสร้างความได้เปรียบทางการแข่งขัน ยังมีความท้าทายและกับดักที่ผู้ประกอบการต้องตระหนัก บทวิเคราะห์นี้จะเจาะลึกถึงแนวโน้มการนำ AI มาใช้ในไทย โอกาสที่ SMEs จะได้รับ ผลกระทบต่อแรงงาน และกลยุทธ์ที่จำเป็นในการก้าวข้ามความท้าทายเพื่อคว้า 'โอกาสทอง' ในยุคดิจิทัลนี้
AI ขับเคลื่อนไทย 2025: โอกาสทอง SME หรือกับดักดิจิทัล?
ประเด็นสำคัญที่ต้องวิเคราะห์คือ ท่ามกลางการผลักดันประเทศไทยสู่การเป็น 'AI-first country' ในปี 2025 และเป้าหมายการเป็นศูนย์กลาง AI แห่งอาเซียนภายในปี 2027 ภาคธุรกิจไทย โดยเฉพาะกลุ่ม SMEs กำลังเผชิญกับทั้งโอกาสครั้งใหญ่และโจทย์ที่ท้าทายในการนำปัญญาประดิษฐ์ (AI) มาปรับใช้เพื่อความอยู่รอดและการเติบโตในยุคดิจิทัลที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว
โอกาสทองที่ SMEs ไทยต้องคว้า
ข้อมูลจากหลายแหล่งชี้ตรงกันว่า AI มีศักยภาพมหาศาลในการเพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน ลดต้นทุน และสร้างความได้เปรียบทางการแข่งขันให้กับธุรกิจทุกขนาด Microsoft Thailand เน้นย้ำว่า AI สามารถช่วยเพิ่ม GDP ของประเทศได้ถึง 2% และภาคธุรกิจที่นำ AI มาใช้อย่างมีกลยุทธ์สามารถสร้างผลตอบแทนจากการลงทุน (ROI) ได้สูงถึง 3.7 เท่า [2, 4, 13].
- การเพิ่มประสิทธิภาพการดำเนินงาน: AI สามารถเข้ามาช่วยในกระบวนการทำงานซ้ำๆ เช่น การจัดการสินค้าคงคลัง การบริการลูกค้าผ่าน Chatbot หรือการวิเคราะห์ข้อมูลยอดขาย ซึ่งจะช่วยปลดปล่อยบุคลากรไปทำงานที่ต้องใช้ความคิดสร้างสรรค์และกลยุทธ์มากขึ้น [3, 8, 11].
- การสร้างประสบการณ์ลูกค้าที่เหนือกว่า: การวิเคราะห์ข้อมูลลูกค้าด้วย AI ช่วยให้ธุรกิจสามารถนำเสนอสินค้าและบริการที่ตรงกับความต้องการเฉพาะบุคคล (Hyper-personalization) ได้ดียิ่งขึ้น [8].
- การตัดสินใจที่แม่นยำ: AI ช่วยในการวิเคราะห์ข้อมูลจำนวนมหาศาล (Big Data) เพื่อคาดการณ์แนวโน้มตลาด วางแผนการผลิต หรือประเมินความเสี่ยง ทำให้การตัดสินใจทางธุรกิจมีความแม่นยำและรวดเร็วขึ้น [3, 8].
- การเข้าถึงตลาดใหม่: AI สามารถช่วยแปลภาษาได้มากกว่า 100 ภาษา ซึ่งจะเป็นประโยชน์อย่างยิ่งต่อภาคการท่องเที่ยวและการค้าระหว่างประเทศ [4, 13].
ความท้าทายที่ SMEs ไทยต้องเผชิญ
แม้จะมีโอกาสมากมาย แต่การนำ AI มาใช้ก็ยังไม่ใช่เรื่องง่ายสำหรับ SMEs ไทย รายงานและบทวิเคราะห์จากหลายสำนักชี้ให้เห็นถึงอุปสรรคสำคัญดังนี้:
- โครงสร้างพื้นฐานและเทคโนโลยี: การขาดแคลนโครงสร้างพื้นฐานที่จำเป็น เช่น พลังการประมวลผล (Compute Power), ประสิทธิภาพของเครือข่ายศูนย์ข้อมูล (Data Center Network Performance) และความปลอดภัยทางไซเบอร์ (Cybersecurity) ยังคงเป็นปัญหาใหญ่ [9]. นอกจากนี้ การเข้าถึง GPU ที่เพียงพอต่อความต้องการ AI ก็ยังเป็นข้อจำกัด [9].
- การขาดแคลนบุคลากรและทักษะ: การขาดแคลนผู้เชี่ยวชาญด้าน AI และทักษะที่จำเป็นในการใช้งาน AI เป็นอุปสรรคสำคัญเช่นกัน แม้จะมีนโยบายส่งเสริมการพัฒนาบุคลากร แต่การสร้างบุคลากรที่มีความรู้ความสามารถเฉพาะทางยังต้องใช้เวลา [3, 5, 12].
- ต้นทุนและความคุ้มค่าในการลงทุน: SMEs จำนวนมากมีข้อจำกัดด้านเงินทุนในการลงทุนด้านเทคโนโลยี AI และยังมีความไม่แน่นอนเกี่ยวกับผลตอบแทนจากการลงทุน [9, 15].
- ความตระหนักรู้และทัศนคติ: ผู้ประกอบการ SMEs บางส่วนยังขาดความเข้าใจเกี่ยวกับ AI ต้นทุน ความเสี่ยง และประโยชน์ที่จะได้รับ นอกจากนี้ ปัญหาความขัดแย้งระหว่างรุ่นในธุรกิจครอบครัวก็อาจเป็นอุปสรรคต่อการยอมรับเทคโนโลยีใหม่ๆ [4, 13].
- ความปลอดภัยของข้อมูลและกฎหมาย: การจัดการข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ AI และการปฏิบัติตามกรอบกฎหมายและจริยธรรม AI ยังเป็นประเด็นที่ต้องให้ความสำคัญ [5, 7, 12].
แนวโน้ม AI ที่น่าจับตาในปี 2025
IBM Thailand ชี้เทรนด์สำคัญที่จะขับเคลื่อน AI สู่การนำไปใช้ในวงกว้างในปี 2025 ได้แก่:
1. Strategic AI for ROI: การให้ความสำคัญกับการนำ AI มาใช้เพื่อสร้างผลตอบแทนจากการลงทุนที่ชัดเจน แทนที่จะเป็นการทดลองในวงจำกัด [3].
2. Agentic AI: ระบบ AI ที่มีความสามารถในการวางแผน การให้เหตุผล และการดำเนินการต่างๆ ได้ด้วยตนเอง โดยไม่ต้องอาศัยคำสั่งแบบทีละขั้นตอน [3, 14].
3. Rightsizing AI Models: การพัฒนาโมเดล AI ที่มีขนาดเล็กลง ใช้ข้อมูลในการฝึกฝนน้อยลง และมี Carbon Footprint ที่ต่ำลง [3].
4. Human-Centric AI: การพัฒนา AI ที่เน้นการเสริมสร้างประสบการณ์และความสามารถของมนุษย์ แทนที่จะเป็นเพียงเครื่องมือเพิ่มประสิทธิภาพ [3].
ก้าวต่อไปสำหรับ SMEs ไทย
เพื่อรับมือกับยุค AI และคว้าโอกาสให้ทันปี 2025 SMEs ไทยจำเป็นต้อง:
- สร้างความตระหนักและพัฒนาทักษะ: ผู้บริหารและพนักงานต้องศึกษาหาความรู้เกี่ยวกับ AI และแนวทางการนำไปใช้ [4, 13].
- วางแผนโครงสร้างพื้นฐาน: พิจารณาการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานที่จำเป็น หรือมองหาผู้ให้บริการ Cloud และ AI ที่เหมาะสม [9, 10].
- เริ่มต้นจากจุดเล็กๆ: ทดลองนำ AI มาใช้กับกระบวนการที่ไม่ซับซ้อน หรือใช้เครื่องมือ AI ฟรีที่มีอยู่ก่อน เพื่อเรียนรู้และประเมินผล [13].
- มองหาพันธมิตร: ร่วมมือกับสถาบันการศึกษา หน่วยงานภาครัฐ หรือบริษัทเทคโนโลยี เพื่อเข้าถึงความรู้ เทคโนโลยี และการสนับสนุน [5, 15].
- ให้ความสำคัญกับจริยธรรมและความปลอดภัย: ตระหนักถึงความสำคัญของการใช้งาน AI อย่างมีความรับผิดชอบและปลอดภัย [5, 12].
บทสรุป: การนำ AI มาใช้ไม่ใช่แค่ทางเลือก แต่เป็นสิ่งจำเป็นสำหรับธุรกิจไทยในปี 2025 SMEs ที่สามารถปรับตัวและนำ AI มาใช้ได้อย่างมีกลยุทธ์ จะเป็นผู้ที่สามารถก้าวข้ามความท้าทายและเติบโตได้อย่างยั่งยืน ในขณะที่ผู้ที่ลังเลอาจพลาดโอกาสสำคัญและถูกทิ้งไว้ข้างหลัง
