ธุรกิจ • เทคโนโลยี • เศรษฐกิจ

SME ไทย: วิกฤตศรัทธา นวัตกรรมคือทางรอด หรือจะก้าวข้ามสงครามการค้า?

บทความนี้วิเคราะห์สถานการณ์ปัจจุบันของ SME ไทยที่กำลังเผชิญความท้าทายจากปัจจัยภายในและภายนอก ทั้งกำลังซื้อที่อ่อนแอ การแข่งขันที่สูง และผลกระทบจากสงครามการค้า พร้อมชี้ให้เห็นถึงความจำเป็นเร่งด่วนในการนำนวัตกรรมและเทคโนโลยีดิจิทัลมาปรับใช้เพื่อความอยู่รอดและเติบโตอย่างยั่งยืน พร้อมแนะนำโอกาสและแนวทางปฏิบัติสำหรับ SME ไทยในปี 2025

SME ไทย: วิกฤตศรัทธา นวัตกรรมคือทางรอด หรือจะก้าวข้ามสงครามการค้า?

ภาพรวม SME ไทย: วิ่งตามไม่ทันเพื่อนบ้าน

เคยสังเกตไหมครับว่าทำไม SME บ้านเราถึงดูจะไปไม่ถึงไหนสักที? มีข้อมูลจาก World Bank ที่น่าตกใจมากเลยนะครับ ว่าไทยเราตามหลังประเทศเพื่อนบ้านในอาเซียนเรื่องนวัตกรรมแบบห่างชั้นสุดๆ มีแค่ 11.9% ของธุรกิจไทยเท่านั้นที่นำนวัตกรรมมาใช้ ทั้งที่ฟิลิปปินส์ เวียดนาม มาเลเซีย มีการนำนวัตกรรมไปใช้กันกว่า 37% แล้ว [3, 10] นี่มันไม่ใช่แค่ตัวเลขนะครับ แต่มันสะท้อนถึงการลงทุนด้านการวิจัยและพัฒนา (R&D) ที่น้อยของเรา ซึ่งทำให้ธุรกิจไทยเสียเปรียบในการแข่งขัน [3, 10]

ทำไม SME ไทยถึงเจอปัญหา?

ปัญหาที่ SME ไทยกำลังเผชิญมีหลายอย่างครับ หลักๆ เลยก็คือ:

• กำลังซื้อในประเทศอ่อนแอ: คนไม่ค่อยจับจ่ายใช้สอย ทำให้ยอดขายเราหดหาย [7]
• การแข่งขันจากสินค้านำเข้าสูง: สินค้าจากต่างประเทศเข้ามาตีตลาดเราเยอะมาก [7]
• ปัญหาเชิงโครงสร้าง: ปัญหาเดิมๆ ที่แก้กันมานาน แต่ก็ยังไม่เห็นทางออกสักที [7]
• สงครามการค้าและแรงกดดันระหว่างประเทศ: ทำให้การค้าขายของเราสะดุด [3, 10]
• การปรับตัวที่ช้า: เมื่อเทียบกับคู่แข่งที่เขาไปไกลแล้ว เรายังตั้งหลักอยู่เลย [4]

โอกาสที่รออยู่: นวัตกรรมและดิจิทัลคือคำตอบ?

ท่ามกลางวิกฤตแบบนี้ ก็ยังมีแสงสว่างอยู่นะครับ พี่น้อง SME ลองมองหาโอกาสเหล่านี้ดู:

• การนำเทคโนโลยีดิจิทัลมาใช้: ตอนนี้ SME ไทยเราถือว่าเก่งเรื่องนี้มากเลยนะ เพราะ 100% ของ SME ไทยปรับตัวไปออนไลน์แล้ว ซึ่งสูงกว่าค่าเฉลี่ยทั่วโลกที่ 95% [5, 8] และส่วนใหญ่ก็เชื่อว่าการเปลี่ยนแปลงนี้จะส่งผลดีในระยะยาว [5] การลงทุนในเทคโนโลยีบริการลูกค้าก็เพิ่มขึ้นอย่างก้าวกระโดด [5]
• การปรับตัวสู่ความยั่งยืน: โลกกำลังขับเคลื่อนเรื่องนี้อย่างจริงจัง SME ที่ปรับตัวนำแนวคิดด้านความยั่งยืนมาใช้ จะสามารถเข้าถึงห่วงโซ่อุปทานระดับโลกได้ [4] การใช้เครื่องมือดิจิทัลเพื่อบริหารจัดการทรัพยากรให้มีประสิทธิภาพ ก็เป็นอีกทางที่ช่วยเรื่องความยั่งยืนได้ [6]
• การใช้ AI และเทคโนโลยีใหม่ๆ: AI ไม่ใช่เรื่องไกลตัวอีกต่อไป SME สามารถนำ AI มาใช้ได้ในหลายด้าน เช่น บริการลูกค้า จัดการสต็อก หรือวิเคราะห์ข้อมูล [11]
• การพัฒนาทักษะ: การพัฒนาทักษะด้านดิจิทัลและเทคโนโลยีสำหรับพนักงาน เป็นสิ่งสำคัญมากที่จะช่วยให้ธุรกิจพร้อมรับมืออนาคต [13]
• การเข้าถึงแหล่งเงินทุน: หน่วยงานอย่าง NESDC กำลังผลักดันให้ SME เข้าถึงแหล่งเงินทุนได้ง่ายขึ้น เพื่อนำไปใช้ในการปรับปรุงเทคโนโลยี เพิ่มผลิตภาพ และลดต้นทุน [3] นอกจากนี้ ตลาดทุนใหม่ๆ สำหรับ SME ก็เริ่มมีบทบาทมากขึ้น [17]

ล่าสุด AIS ก็ได้เปิดโครงการ "AIS Infinite SMEs" ขึ้นมา เพื่อเร่งการเปลี่ยนแปลงทางดิจิทัลและยกระดับมาตรฐานการดำเนินงานของ SME ทั่วประเทศ [9] โครงการนี้มีเป้าหมายเพื่อเสริมสร้างศักยภาพผู้ประกอบการ ขับเคลื่อนการเติบโตอย่างยั่งยืน และเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันระดับสากลให้กับ SME ไทย [9]

สิ่งที่ SME ควรทำ:

ถ้าไม่อยากตกขบวน และอยากให้ธุรกิจอยู่รอดอย่างยั่งยืน พี่น้อง SME ต้องเริ่มทำสิ่งเหล่านี้ครับ:

1. ประเมินสถานะการเงินสม่ำเสมอ: ทบทวนสุขภาพการเงินของธุรกิจเป็นประจำ และกันเงินสำรองไว้เสมอ [13]
2. มองหาตลาดใหม่: ศึกษาตลาดใหม่ๆ โดยเฉพาะในกลุ่มประเทศอาเซียน และสร้างเครือข่ายกับซัพพลายเออร์หรือผู้จัดจำหน่ายที่ไว้ใจได้ [13]
3. อัปเกรดเว็บไซต์: ทำให้เว็บไซต์รองรับการใช้งานบนมือถือได้ดี และเสริมความปลอดภัยทางไซเบอร์ [13] หรือถ้ายังไม่มีเว็บไซต์เลย ปี 2025 นี้ การมีเว็บไซต์ถือเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่งครับ [18]
4. นำเทคโนโลยีดิจิทัลมาใช้: ไม่ว่าจะเป็นระบบบัญชีออนไลน์ การออกใบแจ้งหนี้ดิจิทัล หรือแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน [13]
5. ให้ความสำคัญกับความยั่งยืน: ลองนำระบบรีไซเคิลมาใช้ หรือลดการใช้พลังงานในองค์กร [13]

การบ้านจาก SME Mentor:

ลองใช้เวลาสักนิดนะครับ แล้วตอบคำถามเหล่านี้เกี่ยวกับธุรกิจของคุณดู:

• ในสถานการณ์ปัจจุบัน อะไรคือความท้าทายที่ใหญ่ที่สุดที่ธุรกิจของคุณกำลังเผชิญอยู่?
• คุณได้นำนวัตกรรมหรือเทคโนโลยีดิจิทัลอะไรมาใช้บ้างในธุรกิจของคุณ และเห็นผลลัพธ์อย่างไร?
• มีแผนที่จะนำแนวคิดความยั่งยืนมาปรับใช้กับธุรกิจของคุณในปี 2025 อย่างไรบ้าง?

จำไว้นะครับว่า การปรับตัวและนำเทคโนโลยีมาใช้ไม่ใช่แค่ทางเลือก แต่มันคือ "ทางรอด" สำหรับ SME ไทยในยุคนี้ครับ สู้ๆ นะครับทุกคน!