AI • ธุรกิจ • เศรษฐกิจ
AI ขับเคลื่อน SMEs ไทย: โอกาสและความท้าทายในปี 2025
บทวิเคราะห์เจาะลึกกลยุทธ์การนำ AI มาใช้ในกลุ่ม SMEs ไทยในปี 2025 พร้อมชี้โอกาสการเติบโตและความท้าทายที่ต้องเผชิญ ท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจและเทคโนโลยีที่รวดเร็ว.
AI ขับเคลื่อน SMEs ไทย: โอกาสและความท้าทายที่ต้องวิเคราะห์ในปี 2025
ประเด็นสำคัญที่ต้องวิเคราะห์คือ: การหลั่งไหลเข้ามาของเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) กำลังปฏิวัติภูมิทัศน์ทางธุรกิจทั่วโลก และประเทศไทยก็เช่นกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มธุรกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (SMEs) ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของเศรษฐกิจไทย การนำ AI มาปรับใช้ไม่ใช่เพียงแค่ทางเลือก แต่เป็นปัจจัยชี้ขาดในการเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันและสร้างความยั่งยืนในระยะยาว โดยเฉพาะอย่างยิ่งในปี 2025 ที่คาดการณ์ว่าจะเป็นปีแห่งการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญ
SMEs ไทยกับการยอมรับ AI: ตัวเลขที่น่าจับตา
ผลสำรวจชี้ให้เห็นว่า SMEs ไทยราว 40.4% ได้เริ่มนำโซลูชัน AI มาใช้งานแล้วในปี 2024 [9] และมีแนวโน้มที่จะเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องในปี 2025 [9, 17]. การยอมรับนี้เป็นผลมาจากความตระหนักถึงความสำคัญของ AI ในการเพิ่มประสิทธิภาพการดำเนินงาน การลดต้นทุน และการสร้างความได้เปรียบทางการแข่งขัน [17]. ธนาคารไทยพาณิชย์ (SCB) ได้เน้นย้ำถึงความสำคัญของ AI และ Carbon Credits ว่าเป็นสองเทรนด์ระดับโลกที่กำลังกำหนดอนาคตธุรกิจ และพร้อมสนับสนุนลูกค้า SMEs ในการปรับตัว [9].
โอกาสทองที่ AI มอบให้ SMEs ไทย
1. เพิ่มประสิทธิภาพการดำเนินงาน: AI สามารถช่วยในด้านต่างๆ ตั้งแต่การสร้างคอนเทนต์ การวิเคราะห์ข้อมูล การปรับโฆษณาให้เหมาะสม ไปจนถึงการปรับปรุงประสบการณ์ลูกค้าผ่านแชทบอท [8]. ในภาคการผลิต AI สามารถช่วยในการตรวจสอบระบบต่างๆ ได้อย่างแม่นยำ ลดการพึ่งพามนุษย์ และเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน [9].
2. การตลาดที่ตรงเป้า: AI สามารถวิเคราะห์พฤติกรรมผู้บริโภคเพื่อนำเสนอผลิตภัณฑ์และบริการที่ตรงใจมากขึ้น [8]. การใช้ AI ในการสร้างคอนเทนต์และการทำ Personalized Marketing จะเป็นกุญแจสำคัญในการเข้าถึงกลุ่มเป้าหมายในยุคดิจิทัล [8].
3. การบริหารจัดการความเสี่ยง: ในขณะที่ภัยคุกคามทางไซเบอร์เพิ่มสูงขึ้นในปี 2025 [2, 6], AI สามารถเข้ามามีบทบาทในการตรวจจับและป้องกันภัยคุกคามเหล่านี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ [3, 6]. นอกจากนี้ การทำความเข้าใจและปฏิบัติตามกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล (PDPA) ก็เป็นสิ่งสำคัญที่บริษัทประกันภัยไซเบอร์เข้ามาช่วยเสริม [2].
4. การสร้างโมเดลธุรกิจใหม่: AI สามารถช่วยให้ SMEs พัฒนาผลิตภัณฑ์และบริการใหม่ๆ หรือแม้กระทั่งโมเดลธุรกิจที่แตกต่างออกไป ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญสำหรับบริษัทที่มีความเป็นผู้ใหญ่ทางดิจิทัล (Digitally Mature Companies) [11].
ความท้าทายที่ SMEs ไทยต้องเผชิญ
แม้ว่าโอกาสจะมีอยู่มากมาย แต่ SMEs ไทยยังคงเผชิญกับความท้าทายหลายประการในการนำ AI มาใช้:
1. การขาดแคลนบุคลากรที่มีทักษะ: เป็นความท้าทายหลักที่ SMEs ไทยประสบพบเจอ [3, 4, 7]. 72% ขององค์กรไทยยอมรับว่าการขาดแคลนบุคลากรด้านไซเบอร์ซีเคียวริตี้นั้นเพิ่มความเสี่ยงในการดำเนินงาน [7]. นอกจากนี้ การขาดความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับ AI และเครื่องมือที่ใช้ลดต้นทุนก็เป็นอุปสรรคสำคัญ [17].
2. ต้นทุนและการเข้าถึง: แม้จะมีเวอร์ชันฟรีของ AI ที่สามารถช่วยเพิ่มประสิทธิภาพได้ [17], แต่การลงทุนในโซลูชัน AI ที่ซับซ้อนอาจยังเป็นข้อจำกัดสำหรับ SMEs หลายราย [14].
3. การขาดความตระหนักและการยอมรับ: SMEs บางส่วนยังขาดความตระหนักถึงศักยภาพของ AI รวมถึงความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น [17]. นอกจากนี้ ความขัดแย้งระหว่างรุ่น (Generational Conflicts) ในธุรกิจครอบครัว อาจเป็นอุปสรรคในการนำเทคโนโลยีใหม่ๆ มาปรับใช้ [17].
4. ความซับซ้อนของโครงสร้างพื้นฐาน: โครงสร้างพื้นฐานด้านความปลอดภัยที่ซับซ้อนและมีโซลูชันที่หลากหลาย อาจขัดขวางการตอบสนองต่อภัยคุกคามได้อย่างรวดเร็ว [3].
ทิศทางและข้อเสนอแนะสำหรับ SMEs ไทย
- เร่งพัฒนาทักษะบุคลากร: การลงทุนในการฝึกอบรมและพัฒนาทักษะพนักงานเกี่ยวกับ AI และความปลอดภัยทางไซเบอร์เป็นสิ่งจำเป็น [3, 18]. หน่วยงานภาครัฐและเอกชนควรมีส่วนร่วมในการสร้างบุคลากรที่มีความสามารถรองรับความต้องการของตลาด [4, 7].
- แสวงหาการสนับสนุนจากภาครัฐและสถาบันการเงิน: โครงการสนับสนุนจากหน่วยงานอย่าง NIA, BOI, หรือ SME Development Bank สามารถช่วยลดภาระด้านต้นทุนและให้คำปรึกษาที่จำเป็น [9, 18, 20, 25].
- เริ่มต้นด้วยโซลูชันที่เข้าถึงได้: SMEs สามารถเริ่มจากการใช้เครื่องมือ AI ที่มีเวอร์ชันฟรี หรือโซลูชันที่ออกแบบมาสำหรับธุรกิจขนาดเล็ก เพื่อทดลองและเรียนรู้ก่อนการลงทุนที่มากขึ้น [17].
- ให้ความสำคัญกับความปลอดภัยทางไซเบอร์: การปรับใช้ AI ควรมาพร้อมกับการเสริมสร้างระบบความปลอดภัยที่แข็งแกร่ง เพื่อป้องกันความเสี่ยงจากการโจมตีทางไซเบอร์ [3, 6].
สรุป: การนำ AI มาปรับใช้เป็นกุญแจสำคัญสำหรับ SMEs ไทยในการเติบโตและแข่งขันในปี 2025 อย่างไรก็ตาม การก้าวข้ามความท้าทายด้านทักษะ ต้นทุน และความตระหนักรู้ จะเป็นปัจจัยชี้ขาดความสำเร็จในการปลดล็อกศักยภาพของ AI เพื่อขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทยให้ก้าวไปข้างหน้า
